نانوکمپلکس‌های زیست‌پلیمری کاراگینان- سدیم‌ کازئینات به عنوان حامل ویتامین D: بررسی تشکیل کمپلکس، اندازه ذرات و بازده کپسولی‌شدن

نانوکپسول­‌های بر پایه کمپلکس پروتئین ـ پلی­‌ساکارید از انواع نانو­حامل‌­های زیست­ پلیمری‌­اند که ­ بالقوه می‌­توانند برای کپسولی­‌شدن مواد غذا - داروی آبگریز استفاده شوند. در این پژوهش، از کمپلکس سدیم کازئینات - کاپاکاراگینان برای کپسولی­‌شدن ویتامین D استفاده شد. کمپلکس بین کازئینات و کاراگینان، با افزودن محلول کاراگینان به محلول کازئینی حاوی ویتامین D و کاهش pH به کمتر از نقطه ایزوالکتریک کازئین، تشکیل شد. طیف‌­سنجی زیرقرمز تبدیل فوریه (FTIR)، تشکیل کمپلکس بین کازئینات و کاراگینان و ویتامین D را تأیید کرد. تمام پیک­‌های موجود در کازئینات، در طیف کازئینات - ویتامین D نیز مشاهده شد، ولی پیک‌­های موجود در عدد موجی ۱۶۷۱ و۱۵۲۶ به ۱۶۵۰ و ۱۵۷۱ منتقل شد و در عدد موجی ۱۷۴۰ پیک جدیدی مشاهده شد که احتمالاً مربوط به تشکیل گروه استری در اثر واکنش گروه­‌های OH ویتامین D با گروه‌­های کربوکسیل زنجیرهای جانبی اسیدهای آمینه کازئینات سدیم است. در منحنی DSC کاراگینان، یک پیک گرمازا در دمای  ۱۸۷/۳درجه سلسیوس و یک پیک گرماگیر چسبیده به آن در دمای ۱۹۴و­ نیز یک پیک کوچک گرماگیر در۱۳۰ مشاهده شد و در منحنی DSC  کازئینات، یک پیک گرما گیر در۲۰۶ گزارش شد. اتصال ویتامین D  به کازئینات موجب افزایش دمای پیک گرماگیر به ۲۴۶ درجه سلسیوس شد. اندازه ذرات محلول سدیم کازئینات  w/v %۱ در محدوده ۱۵۰ تا ۳۰۰ نانومتر قرار داشت و با افزودن ویتامین D، به محدوده ۴۵۰  تا ۷۵۰ نانومتر افزایش یافت، ولی با افزودن کاراگینان در تمام غلظت‌­ها (در غلظت ثابت w/v %۱ کازئینات و ۴/۹ =pH) اندازه ذرات به کمتر از ۱۰۰ نانومتر کاهش یافت. سدیم کازئینات و کمپلکس آن با کاراگینان، دارای بازده کپسولی­‌شدن حدود %۴۵ بود و پایداری ویتامین D طی پنچ روز نگه‌­داری، در نانوکمپلکس سدیم ­­کازئینات - کاراگینان، بیشتر از سدیم کازئینات خالص بود (۶۳%-۶۰ در مقابل ۵۳%).